Przedstawiamy ofertę zajęć z zakresu archeologii dla dzieci i młodzieży ze szkół na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Oferta skierowana jest do dwóch grup odbiorców: uczniów szkół podstawowych (głównie klas 4-8) oraz uczniów szkół ponadpodstawowych (szkół średnich i branżowych). W celu dostosowania treści do wieku uczniów poszczególne lekcje będą miały dedykowaną grupę odbiorców, dzięki czemu skuteczniej będą możliwe do osiągnięcia cele edukacyjne.
Proponujemy dwie formy zajęć:
• wykład:
Cel: kształtowanie przede wszystkim wiedzy uczniów, ale także ich indywidualnych umiejętności w zakresie łączenia faktów i wyciągania wniosków.
• warsztaty:
Cel: przekazanie wiedzy, rozwój kompetencji społecznych oraz umiejętności takich jak samoorganizacja, praca w grupie czy samodzielne wyszukiwanie informacji.
Proponowane zajęcia w sposób wieloaspektowy prezentują dziedzictwo materialne i niematerialne województwa kujawsko-pomorskiego, osadzając je w szerszym kontekście przemian społeczno-kulturowych zachodzących na terenie obecnych ziem polskich. Pozwalają nie tylko przekazywać wiedzę na poziomie faktograficznym, ale także kształtować postawy pożądane społecznie, takie jak ochrona dziedzictwa kulturowego, dążenie do samodzielnego kształcenia się czy tolerancja kulturowa.
Zajęcia realizowane są na terenie szkół, świetlic czy w domach kultury, jak również w siedzibie KPCD w Toruniu. Czas trwania zajęć uzależniony jest od wybranej formuły spotkania oraz zaangażowania jego uczestników. W przypadku wyboru formuły wykładowej konieczne jest zapewnienie przez organizatora dostępu do sali, projektora multimedialnego oraz komputera. Ze swojej strony zapewniamy przygotowanie materiałów warsztatowych oraz merytorycznie opracowanych prezentacji multimedialnych. Zachęcamy do współpracy. Szczegółowe informacje oraz rezerwacja terminów zajęć możliwa jest za pomocą poczty elektronicznej oraz telefonicznie.
Prowadzący: dr Patryk Banasiak
E-mail: pbanasiak@kpcd.com.pl
Telefon: +48 56 649 45 99
Oferta dla szkół podstawowych:
Wykłady:
- Bogactwo ziemi czarnej – dzieje rolnictwa na Kujawach.
W trakcie zajęć uczniowie zapoznają się z historią rolnictwa na terenie Kujaw, głównie na obszarze tzw. Kujaw Czarnych, bogatych w wysokiej jakości czarnoziemy. Uczestnicy poznają początki uprawy roli i hodowli, ale także prześledzą zmiany w sposobie ich prowadzenia na przestrzeni dziejów. Zapoznają się z wykorzystywanymi od neolitu do średniowiecza metodami upraw oraz z wykorzystywanymi przez rolników narzędziami. Poznają również, jak ważną rolę pełnił ten region na dzieje rolnictwa na terenie obecnych ziem polskich. Zajęcia będą miały formę wystąpienia, uzupełnionego o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: klasy 4-5 szkoły podstawowej
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Zagadki kujawskich megalitów. Po co powstały wietrzychowickie „piramidy”?
W ramach zajęć uczestnicy uzyskają podstawową wiedze na temat społeczności kultury pucharów lejkowatych, która wzniosła grobowce kujawskie. W trakcie zajęć zaprezentowana zostanie również historia badań wietrzychowickich megalitów. Przede wszystkim jednak zostanie omówiona funkcja tych obiektów w kulturze ówczesnych ludzi. Zajęcia będą miały formę wykładu, uzupełnionego o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: klasy 4-5 szkoły podstawowej
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Gródki rycerskie i ich tajemnice, czyli jak żyli średniowiecznie rycerze.
Uczestnicy zajęć zostaną zapoznani ze specyfiką tzw. gródków stożkowatych, będących często siedzibami rycerskimi. Zagadnienie to zostanie omówione na podstawie przykładów z terenu ziemi chełmińskiej i Kujaw. W ramach prelekcji uczniowie dowiedzą się jak wyglądały i jaką rolę pełniły tego typu obiekty w późnym średniowieczu. Zajęcia będą miały formę prelekcji, uzupełnianej o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: klasy 4-5 szkoły podstawowej
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Cudze chwalicie, swego nie znacie – dziedzictwo archeologiczne Kujaw i Pomorza.
W ramach prelekcji uczestnicy zostaną zapoznani z najważniejszymi stanowiskami archeologicznymi z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Prezentacja obejmować będzie zestawienie stanowisk od czasów prahistorycznych do późnego średniowiecza. Przeglądowa formuła wystąpienia ma za zadanie przybliżyć bogactwo kulturowe regionu oraz zachęcić uczestników wykładu do poszerzania swojej wiedzy w zakresie historii lokalnej. Zajęcia będą miały formę prelekcji, uzupełnianej o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: klasy 6-8 szkoły podstawowej
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Lud zza wielkiej wody… Goci i ich kultura na Kujawach i Pomorzu.
Uczestnicy zajęć zostaną zapoznani z historią przybycia Gotów na teren obecnych ziem polskich, ale także z ich kulturą opowiedzianą przez pryzmat znalezisk archeologicznych z regionu. W ramach zajęć uczestnicy poznają najważniejsze stanowiska archeologiczne związane z kultura wielbarską, łączoną z Gotami. Ponadto uzyskają wiedzę w zakresie wytwórczość, praktyk pogrzebowych czy życia codziennego mieszkańców osad kultury wielbarskiej. Zajęcia będą miały formę wykładu, uzupełnionego o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: klasy 6-8 szkoły podstawowej
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Nim powstało Chełmno. Ośrodek osadniczy w Kałdusie i jego rola na ziemi chełmińskiej.
W trakcie wystąpienia uczniowie zostaną zapoznani z charakterystyką stanowiska archeologicznego w Kałdusie, jego rolą w początkach państwa polskiego oraz z procesem kształtowania się historycznej ziemi chełmińskiej i Chełmna. Zajęcia będą miały formę prelekcji, uzupełnianej o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: klasy 6-8 szkoły podstawowej
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa
Warsztaty:
- Na tropie archeologii regionu.
Warsztaty mają charakter gry terenowej w ramach której uczniowie otrzymują karty pracy z zadaniami w formie pytań, zagadek, zadań plastycznych i krzyżówek. Wypełniają je na specjalnie przygotowanych stacjach prezentujących wybrane stanowiska archeologiczne regionu. Dodatkowo uczestnicy wysłuchują krótkiego wykładu na temat ochrony stanowiska archeologicznego i co zrobić, gdy odnajdą zabytek archeologiczny.
Docelowa grupa odbiorców: klasy 4-8 szkoły podstawowej
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa, korytarze, sala gimnastyczna
Oferta dla szkół ponadpodstawowych (szkół średnich i branżowych):
Wykłady:
- Na początku był Kałdus. Dzieje ziemi chełmińskiej w ziemi ukryte. W ramach lekcji uczniowie poznają historię kształtowania się ziemi chełmińskiej przez pryzmat stanowiska archeologicznego w Kałdusie. Opowieść o stanowisku przeplatana będzie z szerszym kontekstem przemian społeczno-politycznych epoki wczesnopiastowskiej. Zajęcia będą miały formę wystąpienia, uzupełnionego o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: uczniowie liceum i technikum
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Kujawsko-Pomorskie na styku kultur. W trakcie zajęć uczestnicy poznają pograniczny charakter obecnego województwa kujawsko-pomorskiego na przestrzeni dziejów. Poznają jednostki kulturowe, które funkcjonowały na tym obszarze oraz jaki miały wpływ na kształt dziedzictwa archeologicznego Kujaw i Pomorza. Zajęcia będą miały formę prelekcji, uzupełnianej o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: uczniowie liceum i technikum
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Biskupin – „Atlantyda” Pałuk. W ramach zajęć uczestnicy dowiedzą się jakie znaczenie miało to stanowisko w poznaniu życia codziennego społeczności łączonej z kulturą łużycką, jak również w rozwój archeologii polskiej. Zajęcia będą miały formę wykładu, uzupełnioną o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: uczniowie liceum i technikum
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - W świecie dawnych zawodów. Późnośredniowieczne cechy i rzemieślnicy na Kujawach. W trakcie spotkania uczestnicy zapoznają się ze specyfiką wybranych zawodów, które rozwijały się w późnym średniowieczu. Zapoznają się z podstawowymi metodami ich pracy, narzędziami oraz ich znaczeniem w ówczesnym życiu społecznym i gospodarczym Kujaw. Omówieniu podlegać będzie również instytucja „cechu”, zwłaszcza pod kątem jego znaczenia na życie mieszkańców późnośredniowiecznych miast. Zajęcia będą miały formę prelekcji, uzupełnianej o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: uczniowie szkół branżowych
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Budowlany fach, czyli jak wznoszono budynki od czasów najdawniejszych po późne średniowiecze. Zajęcia mają formę prelekcji prezentującej rozwój budownictwa na przykładzie znalezisk z terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Uczestnicy będę mieli możliwość zapoznać się z rozwojem technik budowlanych, ale także z organizacją przestrzeni u różnych ludów i grup społecznych na przestrzeni dziejów. Zajęcia będą miały formę wystąpienia, uzupełnionego o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: uczniowie szkół branżowych
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa - Jak chronić dziedzictwo archeologiczne? Poradnik świadomego opiekuna zabytków. Zajęcia mają na celu przybliżyć uczestnikom czym jest dziedzictwo archeologiczne, jaki wpływ ma nasza codzienna postawa na ich zachowanie oraz wskazać w jaki sposób można chronić je przed zniszczeniem. Przedstawione zostaną również pozytywne, jak i negatywne przykłady oddziaływania człowieka na stanowiska archeologiczne. Całość ma pomóc w budowaniu świadomości obywatelskiego zaangażowania w ochronę dziedzictwa kulturowego. Zajęcia będą miały formę wykładu, uzupełnioną o prezentację multimedialną i panel dyskusyjny.
Docelowa grupa odbiorców: uczniowie szkół licealnych, techników i branżowych
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa
Warsztaty:
- I ty możesz zostać opiekunem zabytków! Warsztaty wykonywane będą w oparciu o specjalnie przygotowane karty pracy w ramach których uczniowie zapoznają się z zagadnieniem ochrony dziedzictwa archeologicznego i zagrożeniami wpływającymi na jego niszczenie. Przygotowane zadania pozwolą zwiększyć świadomość uczniów na potrzebę ochrony dziedzictwa archeologicznego. Pozwolą również zrozumieć uczestnikom rolę lokalnej społeczności na zachowanie dziedzictwa. W wypełnieniu kart będą pomagać: wykład wprowadzający oraz stoiska prezentujące poszczególną kategorie zagrożeń.
Docelowa grupa odbiorców: uczniowie szkół średnich i branżowych
Czas trwania zajęć: 45 min
Miejsce realizacji zajęć: sala wykładowa, korytarze, sala gimnastyczna