Dostosuj preferencje dotyczące zgody

Używamy plików cookie, aby pomóc Ci w sprawnej nawigacji i wykonywaniu niektórych funkcji. Poniżej znajdziesz szczegółowe informacje na temat wszystkich plików cookie w ramach każdej kategorii zgody.

Pliki cookie sklasyfikowane jako „Niezbędne” są przechowywane w Twojej przeglądarce, ponieważ są niezbędne do umożliwienia korzystania z podstawowych funkcji witryny.... 

Zawsze aktywne

Niezbędne pliki cookie są wymagane, aby umożliwić podstawowe funkcje tej witryny, takie jak zapewnienie bezpiecznego logowania lub dostosowanie preferencji dotyczących zgody. Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych osobowych.

Brak ciasteczek

Funkcjonalne pliki cookie pomagają wykonywać określone funkcje, takie jak udostępnianie zawartości witryny na platformach mediów społecznościowych, zbieranie opinii i inne funkcje stron trzecich.

Brak ciasteczek

Analityczne pliki cookie służą do zrozumienia, w jaki sposób odwiedzający wchodzą w interakcję ze stroną internetową. Te pliki cookie pomagają w dostarczaniu informacji na temat wskaźników, takich jak liczba odwiedzających, współczynnik odrzuceń, źródło ruchu itp.

Brak ciasteczek

Pliki cookie dotyczące wydajności służą do zrozumienia i analizy kluczowych wskaźników wydajności witryny, co pomaga zapewnić odwiedzającym lepsze doświadczenia użytkownika.

Brak ciasteczek

Reklamowe pliki cookie służą do dostarczania odwiedzającym spersonalizowanych reklam na podstawie wcześniej odwiedzonych przez Ciebie stron oraz do analizy skuteczności kampanii reklamowych.

Brak ciasteczek

bip - ikona
Unia Europejska - flaga

Podsumowanie roku 2024 w KPCD

Opublikowano 02 stycznia 2025

Za nami niezwykle intensywny rok 2024, pełen ważnych decyzji, kroków milowych i wydarzeń o rozmaitym charakterze i okolicznościach. Niełatwo było zamknąć ten rok w kilkudziesięciu kadrach i kilkunastu opisach, ale spróbowaliśmy wybrać do podsumowania choć część naszych działań. Sprawdźcie, co udało nam się zrobić w tym mijającym roku i przekonajcie się, dlaczego tak trudno nam odpowiedzieć jednym zdaniem, kiedy ktoś pyta, czym się zajmujemy.

Dziękujemy za ten rok wszystkim naszym odbiorcom, gościom wydarzeń oraz naszym partnerom!

PAŁAC W NAWRZE

To był z pewnością przełomowy rok dla Nawry. Rozpoczął się od przekazania kluczy do nowo wybudowanych mieszkań dla osób zamieszkujących budynki na terenie pałacowego parku. W miesiącach letnich odbyły się tu ostatnie wydarzenia w anturażu pałacu przed remontem: dwa pikniki rodzinne i koncert. Tuż po ostatnim wydarzeniu otrzymaliśmy informację o przyznaniu dofinansowania z Funduszy Europejskich dla projektu rewitalizacji zespołu pałacowo-parkowego i utworzenia Muzeum Ziemiaństwa im. Rodziny Sczanieckich. Punkt kulminacyjny zostawiliśmy jednak na samą końcówkę roku, ogłaszając podpisanie umowy z wyłonionym w przetargu Głównym Wykonawcą prac budowlano-konserwatorskich – firmą DOLMAR. Od połowy grudnia teren znajduje się już pod jej skrzydłami. Równolegle do tych działań prowadziliśmy i kontynuujemy badania proweniencyjne w ramach projektu Badania strat wojennych kolekcji prywatnej – pałac w Nawrze. Za poprzedni etap tego projektu otrzymaliśmy w tym roku wyróżnienie w konkursie Musejon – najlepsze projekty muzealne w kategorii Działalność Naukowa i Wydawnicza.


DOM HELENY GROSSÓWNY

Pierwszy kwartał roku upłynął pod znakiem wykańczania translokowanego z ul. PCK domu szkieletowego, w którym dorastała słynna aktorka, gwiazda kina przedwojennego. Oficjalne otwarcie budynku nastąpiło 3 kwietnia. W kolejnych miesiącach zajęliśmy się wyposażaniem obiektu w niezbędne sprzęty. Dzięki uprzejmości członków rodziny Grossówny, Michała Cieślińskiego i Dariusza Gołębiewskiego, pozyskaliśmy cenne pamiątki po aktorce, m.in. prowadzony przez nią album z wycinkami prasowymi, wieczorową suknię, biżuterię, portrety. W międzyczasie budynek zwiedziło wiele grup zorganizowanych, którzy zapoznali się z życiorysem Grossówny i procesem przenoszenia domu oraz wzięli udział w warsztatach. W sumie do tej pory nowo otwarty budynek odwiedziło niemal trzy tysiące osób.


MUZEUM BORÓW TUCHOLSKICH

W tym roku pod naszą opiekę trafił kolejny budynek, a w zasadzie cała instytucja – Muzeum Borów Tucholskich w Tucholi. Obiekt działa już od wielu lat jako jeden z głównych ośrodków kulturalnych regionu. Od marca funkcjonuje pod egidą KPCD, zapraszając nie tylko do odwiedzania wystawy stałej, ale także do oglądania ekspozycji lokalnego rękodzieła w ramach Borowiackiej Skarbnicy Kultury. Ponadto w ciągu roku oferował szeroką gamę warsztatów, m.in. z wyrobu masła, darcia pierza, kiszenia kapusty, tworzenia ozdób świątecznych. Muzeum organizuje również jarmarki, oprowadzania i spotkania z ludźmi tworzącymi kulturę Borów. Przed nami zadanie modernizacji obiektu i prezentowanych wystaw, ale póki co Muzeum prężnie działa i zaprasza do odwiedzin.


IMPREZY RODZINNE

Najwięcej osób przyciągają do naszej instytucji wydarzenia w formie zabaw i pikników. W kwietniu po raz drugi wzięliśmy udział w akcji Eskapada. Poznaj region z przewodnikiem. W ramach wydarzenia w siedzibie KPCD, uczestnicy zmierzyli się z “SensoRajdem kujawsko-pomorskim”, odgadując zabytki i obiekty województwa przy pomocy różnych zmysłów. Sezon wakacyjny rozpoczęliśmy tradycyjnym już Piknikiem w Nawrze, podczas którego można było upleść sobie świętojański wianek, poznać sekrety pszczół, spróbować tradycyjnego haftu czy przeszkolić się z zasad udzielania pierwszej pomocy. Nie zabrakło pysznego jedzenia i muzyki na żywo, a z okazji Dnia Ojca dzieci przygotowywały okolicznościowe laurki i upominki. Lato pożegnaliśmy piknikiem Smaki Jesieni, który w tym roku, jako wydarzenie Europejskich Dni Dziedzictwa skoncentrował się nie tylko na głównym bohaterze kulinarnym – ziemniaku, ale też przedstawił Nawrę jako miejsce zbiegu trzech różnych historii: Szlaku Kopernikowskiego, Szlaku Trzech Pałaców i harcerstwa. Wydarzeniu towarzyszyły klimatyczne koncerty, warsztaty astronomiczne i mobilne planetarium, wystawa archiwalnych projektów rewitalizacji pałacu w Nawrze, ognisko z harcerzami i wiele innych atrakcji.


SPOTKANIA DYSKUSYJNE I KONFERENCJE

W tym roku odbyły się dwa spotkania z cyklu Stąd/Dokąd. Dyskusje o dziedzictwie. Pierwsze z nich wyjątkowo odbyło się w styczniu w nawrzańskiej świetlicy. Z zaproszonymi gościniami oraz licznie zgromadzonymi mieszkańcami Nawry i okolic rozmawialiśmy o żywotności tradycji i sposobach promowania dziedzictwa kulinarnego, a także o naszej świeżo wydanej książce “Nawra od kuchni”. W listopadzie natomiast pochyliliśmy się nad tematem Ochotniczej Straży Pożarnej i jej roli w kształtowaniu tożsamości lokalnej. Podczas spotkania można było przejrzeć egzemplarze tradycyjnych, ręcznie spisywanych kronik i wysłuchać opowieści o początkach działalności OSP.
W 2024 r. zorganizowaliśmy także dwie konferencje naukowe. Na konferencję “Życie codzienne ziemianek w XIX i XX w. w czerwcu do Torunia zjechali miłośnicy historii z całej Polski, związani z tematyką ziemiaństwa naukowo, rodzinnie i pasjonacko. Podczas trzech paneli usłyszeliśmy kilkanaście wystąpień dotyczących różnych aspektów życia ziemianek: ich roli w rodzinie i gospodarce, w społeczeństwie i organizacjach oraz wkładu w dokumentację dziejów. W październiku z kolei odbyła się konferencja Historia ruchu ludowego na Kujawach i Pomorzu. W siedzibie KPCD w Toruniu wystąpili prelegenci z instytucji, uczelni i organizacji z regionu i Polski, przybliżając genezę rozwoju ruchu ludowego, sylwetki jego najaktywniejszych przedstawicieli i współczesne narracje wokół tego tematu. Wydarzeniu towarzyszyła wystawa plenerowa.


SZLAK KOPERNIKOWSKI

Utworzony w 2023 r., z okazji 550. rocznicy urodzin astronoma, kujawsko-pomorski odcinek szlaku staje się coraz bardziej rozpoznawalny. W 2024 r. jako koordynator tego odcinka przygotowaliśmy nowe elementy infrastruktury turystycznej i wdrożyliśmy kolejne materiały promocyjne, w tym film, który można obejrzeć na naszym YouTube. Szlakowe stoisko odwiedziło kilka imprez w Toruniu czy Nawrze, a we wrześniu wraz z kilkunastoma partnerami zorganizowaliśmy Weekend na Szlaku Kopernikowskim, podczas którego na terenie województwa odbyło się niemal trzydzieści różnych wydarzeń związanych z dziedzictwem Mikołaja Kopernika. Rozstrzygnęliśmy też trwający przeszło rok konkurs “Cztery Pory Roku na Szlaku Kopernikowskim”, którego uczestnicy wykonali zdjęcia przedstawiające walory krajobrazowe wybranych miejscowości. Wernisaż fotografii połączony z rozdaniem nagród odbył się w najsłuszniejszym terminie – w Mikołajki.


WYSTAWY

W tym roku byliśmy zarówno twórcami, jak i gospodarzami wystaw. Zimą i jesienią swoją podróż po województwie kontynuowała plenerowa wystawa “Szlak Kopernikowski na Kujawach i Pomorzu”, odwiedzając Golub-Dobrzyń i Ciechocinek. W marcu zorganizowaliśmy wernisaż “Toruńskich Spacerów Fotograficznych w Nawrze”. To prezentacja zdjęć powstałych podczas jesiennego pleneru miłośników fotografii, którzy przedstawili nawrzańskie zabytki, naturę i ludzi na swoje indywidualne, niekonwencjonalne sposoby. Podczas pikniku jesiennego w Nawrze opowiedzieliśmy o dawnym pomyśle Andrzeja Szwalbego na rewitalizację tutejszego pałacu i przedstawiliśmy archiwalne rysunki Olgi Piotrowicz z projektami odtworzenia wnętrz. W Domu Heleny Grossówny za to kompletowaliśmy miniwystawę stałą, a gościnnie zaprezentowaliśmy zbiór znaczków z “Ludźmi kina i teatru”, przygotowany przez Polski Związek Filatelistów Okręg Toruński oraz wystawę “Barwy Wrzosowiska”, dokumentującą piękno naturalnego krajobrazu tego fragmentu Torunia i działania podejmowane w jego obronie przed ingerencją władz. Obok naszej siedziby przy Czerwonej Drodze można z kolei aktualnie oglądać wystawę prezentującą zdjęcia zgłoszone do konkursu Cztery Pory Roku na Szlaku Kopernikowskim.


EDUKACJA

W KPCD dbamy, by przybliżać mieszkańcom województwa lokalne dziedzictwo. W ramach zajęć dla szkół opowiadaliśmy dzieciom i młodzieży o archeologii regionu. Kolejne grupy zapoznawały się także z życiorysem Heleny Grossówny podczas odwiedzin jej domu. Z gościnnymi prelekcjami jeździliśmy m.in. do Skrwilna, gdzie opowiedzieliśmy o ziemiańskiej spuściźnie kulinarnej. W 2024 r. wróciliśmy też na chwilę do cyklu Pejzaże Kulturowe, tym razem opowiadając o dziedzictwie powiatu toruńskiego.
Największy projekt edukacyjny przeprowadziliśmy dołączając do akcji Fordon-Kooperacje.W ramach projektu “Fordon (nie)zwykły” przeprowadziliśmy spacery tematyczne i wykłady, a bywalcy Młodzieżowego Domu Kultury nr 5 w Bydgoszczy stworzyli przewodnik po swojej dzielnicy w formie aplikacji mobilnej.



KONCERTY

Tego lata Nawra zabrzmiała. W czerwcu podczas pikniku na pianinie zagrał i zaśpiewał międzywojenne piosenki Jakub Gawrysiak. W sierpniu w pałacowym parku odbył się magiczny wieczorny koncert “Nawrzańskie Echa”, połączony z licytacjami i zbiórką pieniędzy dla chorego Oliwiera. Wakacje zakończyliśmy występami młodych pianistów, którzy zagrali klasyczne utwory we wnętrzu nawrzańskiego kościoła w ramach festiwalu Chopin en Vacances. Nietypową muzyczną oprawę miał też piknik Smaki Jesieni, który dźwiękami przedstawił trzy idee towarzyszące wydarzeniu: pałacową, astronomiczną i harcerską.



ROK KOBIET ODWAŻNYCH

Rok 2024 był w naszym województwie Rokiem Kobiet Odważnych. My szczególnie zwróciliśmy uwagę na jedną z nich – Helenę Grossównę – aktorkę i uczestniczkę powstania warszawskiego. Jej duch towarzyszył nam m.in. podczas czerwcowego Pikniku w Nawrze, ale najważniejsze działo się w jej rodzinnym Toruniu: otworzyliśmy dawny dom aktorki, translokowany z toruńskiego Mokrego na starówkę, zgromadziliśmy pamiątki, a wreszcie w listopadzie zorganizowaliśmy huczne obchody 120. rocznicy urodzin Grossówny. W ich ramach odbyło się spotkanie autorskie z Markiem Telerem, spacer toruńskimi śladami aktorki, pokaz filatelistyczny “Ludzie kina i teatru” i koncert Jakuba Gawrysiaka z piosenkami z filmów, w których zagrała Helena. Nie zabrakło oczywiście urodzinowego tortu i świątecznej atmosfery.



WSPÓŁPRACA

KPCD od początku stawia sobie za cel nie tylko samodzielne działanie, ale także – a może przede wszystkim – współpracę z innymi instytucjami w regionie. Od ubiegłego roku jako koordynator Szlaku Kopernikowskiego rozwijamy i promujemy ideę Szlaku, w czym niezawodnie partnerują nam instytucje z miejscowości, które tworzą kujawsko-pomorski odcinek trasy. Tegorocznym uwieńczeniem była organizacja Weekendu na Szlaku Kopernikowskim – największego wydarzenia w ramach tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa w naszym regionie. Kilka wydarzeń połączonych z promowaniem Szlaku zorganizowaliśmy wespół z Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji i Innowacji w Toruniu. Dzięki współpracy wielu podmiotów ze środowisk naukowych i lokalnych udało się natomiast przygotować wniosek o wpisanie zespołu tężniowo-warzelnianego w Ciechocinku na Listę Informacyjną UNESCO. Pod koniec roku zaś przypieczętowaliśmy porozumienie zawarte pomiędzy zarządcami trzech pałaców: w Nawrze, Lubostroniu i Ostromecku, które wskrzesza dawną koncepcję Andrzeja Szwalbego, wieloletniego dyrektora Filharmonii Pomorskiej, o utworzeniu w tych miejscach współpracujących ze sobą ośrodków kultury.