Opublikowano 17 sierpnia 2022
BENDA Karol
(1893 – 1942), dyrektor Teatru Miejskiego w Toruniu, reżyser, aktor.
Ur. w Warszawie, gdzie kończy szkołę średnią. Następnie studiuje na Wydziale Filozoficznym UJ w Krakowie. Tam w 1913 r. debiutuje w roli aktora w Weselu Wyspiańskiego. W l. 1915-16 występuje na deskach Teatru Polskiego w Wiedniu, następnie od 1917 r. gra na scenach teatrów warszawskich, w 1918 r. okazjonalnie również w Łodzi. Od IX 1924 r. dyrektor Teatru Miejskiego w Toruniu. W okresie zarządzania teatrem również reżyser i aktor. Od 1925 po połączeniu z teatrami z Bydgoszczy i Grudziądza zostaje dyrektorem Zjednoczonych Teatrów Pomorskich. W związku z trudnościami finansowymi i organizacyjnymi w 1926 r. podaje się do dymisji. Na scenie teatru toruńskiego pojawia się jeszcze w 1927 i 1928 r. Następnie na krótko wiąże się z Teatrem Narodowym w Poznaniu, by następnie krótko kierować Teatrem Polskim w Paryżu. Wraca do Toruniu w 1930 r. i do 1932 ponownie kieruje miejscowym teatrem, zapraszając do wystawianych spektakli najbardziej znanych polskich aktorów tego czasu. W 1932 r. kieruje także Operetką Zdrojową w Ciechocinku nakierowaną na występy dla kuracjuszy. Następnie ponownie, już do śmierci wiąże się z Warszawą i tamtejszymi teatrami. Tam umiera 25 marca 1942 r. na serce w trakcie spektaklu „Kochanek”. Pochowany w Warszawie.
Właściwie nazywał się Spitzbarth. Pseudonimu Benda używał na stałe od 1913 r. gdy zadebiutował jako aktor.
W Toruniu mieszkał przez pewien czas w pensjonacie „Zofijówka” K. Żuławskiej przy ul. Bydgoskiej.
 
Oprac. na podstawie:
Jan Bełkot, Benda Karol, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 1, Toruń 1998, s. 27-28.