Opublikowano 17 sierpnia 2022
CZYŻAK Józef Antoni
(1897 – 1939), lekarz, położnik, ginekolog.
Ur. w Brzyskorzystewku w powiecie żnińskim. Uczeń gimnazjum w Bydgoszczy. W związku z działalnością filomacką przeniósł się po pewnym czasie do Wągrowca, gdzie wstąpił do Towarzystwa Tomasza Zana. Maturę zdał w 1916 r. po czym został wcielony do armii niemieckiej i walczył zarówno na froncie wschodnim i zachodnim. W 1918 r. wrócił w rodzinne strony i przejął po zmarłym ojcu dzierżawiony majątek w Zdziersku w powiecie szubińskim i wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim. W 1919 r. rozpoczął w Poznaniu studia medyczne. Zaangażował się też w propagandę plebiscytową na Śląsku, a w 1920 r. wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Od 1921 r. kontynuował studia we Wrocławiu, został jednak wyrzucony z uczelni za działalność plebiscytową. Następnie trafił do Warszawy, by ostatecznie dyplom lekarski zdobyć w 1925 r. w Poznaniu. Po krótkiej pracy na uczelni, związał się z Kliniką Położniczo-Ginekologiczną. Dokształcał się w Wiedniu, Monachium i Pradze. W 1933 r. przeprowadził się do Torunia. Poza pracą w toruńskich szpitalach, prowadził też prywatną praktykę. Na ul. Legionów 15 utworzył z czasem własną klinikę. Był także autorem kilka prac naukowych i członkiem branżowych towarzystw. Aresztowany w październiku 1939 r., więziony w Forcie VII i finalnie rozstrzelany w lesie Barbarka pod Toruniem.
 
Oprac. na podstawie:
Piotr Krzysztof Kuty, Czarliński Adam Leon Michał Schedlin, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 2, Toruń 2000, s. 60-62.