Opublikowano 26 marca 2024
BIZIEL Jan
(1858-1934), lekarz polski, działacz niepodległościowy, działacz społeczny, radny miejski, Honorowy Obywatel Bydgoszczy.
Urodził się 12 października 1858 r. w Osiecznej w Wielkopolsce. Był synem Franciszka i Rozalii z Pajkertów. Uczęszczał do gimnazjum w Lesznie w latach 1872–1879. Po zdaniu matury podjął studia medyczne na uniwersytetach w Lipsku i Gryfii. Praktykę lekarską rozpoczął w Chełmnie, gdzie pod okiem Ludwika Rydygiera nabywał doświadczenia w zakresie wiedzy medycznej. W kolejnych latach nabywał również praktyki medyczne w Krzywiniu i Wrocławiu, aby ostatecznie osiąść od 1906 r. w Bydgoszczy. W tym czasie aktywnie włączał się w działalność narodową i społeczną, ale także założył rodzinę. Poślubił nauczycielkę Marię Ludwikę z Badeltów, z którą miał trzy córki. Działał w licznych bydgoskich organizacjach, m.in. w ramach Towarzystwa Przemysłowego czy Towarzystwa Rzemieślników. Został członkiem honorowym Towarzystwa Robotników Polsko-Katolickich oraz wchodził w skład Dozoru Kościelnego przy bydgoskim kościele farnym. W 1909 r. stanął na czele Komitetu Powiatowego Towarzystwa Czytelni Ludowych. Z jego inicjatywy w końcu 1911 r. została założona Księgarnia Bydgoska. W 1911 r. wstąpił do założonego w mieście Narodowego Stronnictwa Ludowego i wkrótce stał się obok Jana Teski jednym z jego czołowych działaczy. W 1914 r. był współzałożycielem i członkiem rady nadzorczej Banku Dyskontowego w Bydgoszczy. W 1917 r. wchodził w skład poznańskiego komitetu honorowego obchodów setnej rocznicy śmierci Tadeusza Kościuszki. Jesienią 1918 r. został mężem zaufania tajnego Komitetu Obywatelskiego, a 16 listopada wybrano go prezesem Polskiej Rady Ludowej na miasto Bydgoszcz i przedmieścia, reprezentującej polskich bydgoszczan wobec władz zaborczych. W czasie Powstania Wielkopolskiego leczył i operował rannych powstańców. Wystawiał fałszywe dokumenty i potajemnie przenosił ze szpitala do polskich domów tych, którym groziła kara śmierci za dezercję z armii pruskiej. 20 stycznia jako prezes Polskiej Rady Ludowej witał wkraczające do miasta polskie oddziały wojskowe. Dnia 4 sierpnia 1920 r. został mianowany członkiem Tymczasowej Rady Miejskiej (1920–1921), a po ustąpieniu w lipcu 1921 r. tymczasowego prezydenta miasta Jana Maciaszka zaproponowano mu objęcie tego urzędu, którego jednak nie przyjął. W 1921 r. został przewodniczącym Polskiego Komitetu Wyborczego w Bydgoszczy oraz wybrany radnym miejskim z Listy Obywatelskiej (1922–1925). Do końca marca 1922 r. pełnił funkcję przewodniczącego Rady Miejskiej. W latach 20. XX w. był lekarzem naczelnym Lecznicy Miejskiej i ordynatorem oddziału wewnętrznego, natomiast w drugiej połowie dekady rozpoczął także prywatną praktykę lekarską. Za swoją działalność był doceniony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1922) oraz nadaniem tytułu Honorowego Obywatela Bydgoszczy (1930). Zmarł 4 lutego 1934 r. w Bydgoszczy. 6 lutego 1934 r. jego pamięć uczciła Rada Miejska na specjalnym posiedzeniu. Pogrzeb odbył się 7 lutego 1934 r. na bydgoskim cmentarzu Nowofarnym.
Opracowane na podstawie:
Błażejewski Stanisław, Kutta Janusz, Romaniuk Marek, Bydgoski Słownik Biograficzny, t. II, Bydgoszcz 1995, str. 35-37