Opublikowano 17 sierpnia 2022
DONIMIRSKI Jan Piotr, h. Brochwicz
(1888 – 1939), ziemianin, działacz społeczny i polityczny.
Ur. w majątku rodzinnym w Łysomicach niedaleko Torunia. Uczył się w Chełmnie i Toruniu, a od 1908 r. był słuchaczem wykładów z rolnictwa i ekonomii politycznej na uniwersytecie we Wrocławiu. W 1910 r. został powołany do 3. pułku dragonów w Bydgoszczy. Do 1912 r. odbył służbę i ćwiczenia wojskowe po czym przeszedł do rezerwy. Wyjechał następnie do Monachium by kontynuować studia. W 1914 r. wyruszył na front wschodni. Uczestniczył w bitwie pod Tannenbergiem. W tym roku został odznaczony Żelaznym Krzyżem II kl. Został także poważnie ranny po upadku z konia. W 1915 r. leczył się w lazaretach w Inowrocławiu i Toruniu. Jako niezdolny do dalszej służby pozostał do końca wojny. W grudniu 1918 r. został posłem z powiatu toruńskiego na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu oraz komendantem okręgowym tajnej Organizacji Wojskowej Pomorza. W 1919 r. wstąpił do powstańczej Armii Wielkopolskiej. W l. 1919-1920 był adiutantem płk. Stanisława Skrzyńskiego, dowódcy Dywizjonu Pomorskiego. Działał w tym okresie na terenie Pomorza i zakończył służbę w 1920 r. w Nowym Mieście Lubawskim jako delegat wojskowy. Od tego momentu rozpoczął działalność w licznych organizacjach gospodarczych. W 1924 r. został prezesem Pomorskiego Towarzystwa Rolniczego. Działał także politycznie w ramach Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Rolniczego. Jako jeden z najzamożniejszych ziemian pomorskich zajmował się w swoim majątku w Łysomicach hodowlą bydła i koni szlachetnych, a także uprawą buraka cukrowego. Od 1919 r. zarządzał także leżącym nieopodal Janikowa majątkiem Kołuda Wielka. W listopadzie 1926 r. miał miejsce w Łysomicach zjazd ziemian pomorskich, którzy okazali wówczas poparcie Piłsudskiemu. W 1928 r. z nominacji papieża Piusa XI został szambelanem świeckim. Odznaczany Krzyżem Oficerskim Polonia Restituta i Medalem Niepodległości. Od 1934 do 1939 r. był prezesem Pomorskiej Izby Rolniczej. Po wybuchu II wojny światowej został 21 X 1939 r. aresztowany, a następnie więziony w toruńskim Forcie VII. Prawdopodobnie został rozstrzelany w lasku na Barbarce i pochowany w grobie masowym, choć istnieje też hipoteza, że został już zamordowany w Forcie.
Współcześnie w regionie upamiętniony poprzez:
– dedykowaną tablicę w Papowie Toruńskim
 
Oprac. na podstawie:
Mariusz Wołos, Donimirski Jan Piotr, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 2, Toruń 2000, s. 72-75.