Opublikowano 17 sierpnia 2022
ŁYSKOWSKI Mieczysław
(1825 – 1894), sędzia, działacz społeczny, bankier, poseł na sejm pruski.
Ur. się w Oborach niedaleko Chełmna. Początkowo uczył się w gimnazjum w Kwidzynie, później w Chełmnie, gdzie został członkiem tajnej organizacji „Polonia”. Od 1846 do 1848 r. studiował prawo we Wrocławiu. Przerwał następnie naukę by walczyć w Wiośnie Ludów, ale po upadku powstania wrócił na studia. Po odbyciu praktyki sądowej w Chełmnie i zdanym egzaminie pracował w latach 1853-1864 w sądach w Chełmnie, Wrocławiu, Wąbrzeźnie i Brodnicy. W Chełmnie współpracował z polskimi gazetami, będąc też w 1861 r. jednym z inicjatorów założenia „Przyjaciela Ludu”. W latach 1858-1864 był poza tym posłem na sejm pruski z okręgu brodnickiego, walcząc na jego forum o możliwość używania języka polskiego w administracji i sądownictwie. W tym okresie zakładał też Towarzystwa Pożyczkowe dla Przemysłowców w Brodnicy i Golubiu. W 1864 r. usunięto go jednak z urzędu sędziego w związku z wyrokiem sądu skazującym go za kontakty z organizacją przygotowującą powstanie. Wyjechał wówczas do Berlina, gdzie uzyskał kwalifikacje ekonomiczne. Już w 1866 r. był współzałożycielem Banku Kredytowego, pierwszego na Pomorzu Gdańskim banku komercyjnego, który od 1867 r. finansował „Gazetę Toruńską”. Od tego roku z jego inicjatywy w Toruniu miały się też odbywać sejmiki gospodarskie. W 1870 r. przeniósł się do Poznania gdzie objął stanowisko dyrektora Banku Rolniczego-Przemysłowego. Dwa lata później był jednym z twórców Towarzystwa Oświaty Ludowej. Przy jego udziale doszło poza tym do otwarcia w 1875 r. w Poznaniu Teatru Polskiego. Był także współtwórcą i od 1880 do 1885 r. prezesem Towarzystwa Czytelni Ludowych. W tym okresie zaangażował się też w działalność mającą na celu wsparcie Mazurów, w tym m.in. wydawanej przez nich prasy. W 1888 r. zaangażował się też w Poznaniu w działalność Banku Ziemskiego, celem uniemożliwienia przejmowania ziemi polskiej przez Niemców. Pełnił również funkcje w różnych towarzystwach. Zmarł w Poznaniu 18 I 1894 r.
 
Oprac. na podstawie:
Szczepan Wierzchosławski, Łyskowski Mieczysław, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. Krzysztofa Mikulskiego, t. 2, Toruń 2000, s. 163-165.