Opublikowano 17 sierpnia 2022
WYBICKI Józef
(1866 – 1929), lekarz, minister byłej Dzielnicy Pruskiej, Starosta Krajowy Pomorski.
Ur. Niewierzu niedaleko Brodnicy w rodzinie ziemiańskiej. Uczył się w gimnazjum w Brodnicy, gdzie należał do tajnego Kółka Filaretów. Po zdanej w 1888 r. maturze studiował medycynę we Wrocławiu, a później także w Berlinie i Lipsku. W ostatnim z tych miast działał w towarzystwie „Unitas” organizującym opiekę m.in. kulturalno-oświatową wśród pracujących w Niemczech robotników polskich. Na Pomorze wrócił w 1895 r. i rozpoczął jako pediatrę pracę w szpitalu w Gdańsku. Starał się także poprzez działalność społeczność uchronić młodzież przed germanizacją. W okresie I wojny światowej pozostał w Gdańsku, rodzinę natomiast wysłał do Szwajcarii. Odwiedzając ich był zarazem kurierem Komitetu Narodowego Polskiego w Lozannie. W listopadzie 1918, po wybuchu rewolucji został prezesem Polskiej Rady Ludowej w Gdańsku. Został następnie podkomisarzem Naczelnej Rady Ludowej koordynując na Pomorzu działalność rad ludowych i całego ruchu polskiego. Brał udział w próbach wywołania powstania na Kaszubach oraz w werbunku ochotników gotowych walczyć w Powstaniu Wielkopolskim. Był również pomysłodawcą wysłania w 1919 r. do Paryża na konferencję pokojową delegacji kaszubskiej. Pod koniec tego roku został z nominacji Józefa Piłsudskiego Komisarycznym Starostą Krajowym Pomorskim, angażując się w zorganizowanie na Pomorzu polskiej administracji. Od 1920 r. urzędował w Toruniu. W październiku 1921 r. został Ministrem b. Dzielnicy Pruskiej, natomiast w maju 1922 r. został Starostą Krajowym Pomorskim i przystąpił do odbudowy i rozwoju ziem pomorskich. Działał też w licznych organizacjach i stowarzyszeniach społecznych. Wielokrotnie odznaczany i wyróżniany. Zm. w Toruniu 28 IV 1929 r. podczas manifestacji przeciwko rewizjonistycznej polityce Niemiec. Pochowany został w Mszanie w powiecie brodnickim.
 
Oprac. na podstawie:
Kazimierz Przybyszewski, Wybicki Józef, [w:] Toruński słownik biograficzny, pod red. K. Mikulskiego, t. 1, Toruń 1998, s. 252-254.