Opublikowano 01 grudnia 2021
Tradycja wypieku piernika (pierznik, pieprznik, bądź „miodownik pierny, czyli pieprzny”) obecna jest w kulturze polskiej i europejskiej od dawien, dawna. W swojej długiej historii pełnił on różne funkcje, od żywieniowej, kończąc na estetycznej lub nawet leczniczej. Dziś poza tym, że jest to wyśmienity przysmak, to pełni ważny element dziedzictwa kulturowego i promocji regionu. Na Kujawach i Pomorzu piernik, piernikowi nie równy. Na tradycyjnej liście produktów regionalnej mamy wpisane aż cztery rodzaje produktów związanych z piernikiem. Mamy pierniki na karmelu (Brukowiec kujawski), pierniki z ziemniakami, pierniczki drobne i w końcu pierniki z Torunia.
Pierwsze dwa związane są z tradycją przygotowania pierników w domowym zaciszu z okazji świąt Bożego Narodzenia. Piernik na karmelu (Brukowiec Kujawski) to ciasto korzenne zaczyniane na Kujawach na początku grudnia i gotowe na okres Świąt Bożego Narodzenia. Innym rodzajem piernika pochodzącego z Kujaw są pierniki z ziemniakami, poza miodem i przyprawami korzennymi dodawane są do nich ziemniaki. W ten sposób pierniki są pulchne. Są one przygotowywane od lat sześćdziesiątych XX w. przez gospodynie z Bronisławia i okolic z gminy Dobre (pow. radziejowski). Pieczone są na dwa tygodnie przed świętami.
Inną odmianę piernika przygotowuje się w Bytkowicach i okolicach (gmina Koronowo, pow. bydgoski) – pierniczki drobne. Odmiana ta jest pokłosiem migracji i przemian kulturowych tego obszaru. Po 1945 r. miejscowa ludność, głównie Niemcy wyjechali, a przybyli przesiedleńcy z Kresów Wschodnich II RP. Na obszar ten przenieśli własne tradycje, zwyczaje i wartości kulturowe, które zostały adaptowane do kontekstów lokalnych i kształtowały nową jakość kulturową. Dzisiaj to ważny element dziedzictwa kulturowego, który wzbogaca nasz region. Pierniczki z Bytkowic są przygotowywane z okazji Świąt Bożego Narodzenia i w trakcje karnawału. Szczególnie ważna jest forma wypieków – drobne i twarde, przypominające kamyczki.
Piernik toruński to ważny element dziedzictwa kulturowego tego gotyckiego miasta. Historia piernika sięga XIV wieku i związana jest z tradycją mieszczańską. W Toruniu wypiekano pierniki spożywcze i figuralne. Posiadają one różnorodną formę. Jedną z najstarszych i popularniejszych form piernikarski z Torunia to tzw. „katarzynki”. Zgodnie z tradycją sezon wypieku tej formy rozpoczynał się 25 listopada (św. Katarzyna). W 2021 r. toruńskie pierniki zostały wpisane na listę produktów regionalnych. Upowszechnianiem tego produktu zajmują się instytucje publiczne, przedsiębiorcy oraz osoby prywatne.
Linki:
http://www.kopernik.com.pl/
https://web.archive.org/web/20120419081731/
http://www.festiwalkatarzynki.pl/1/o-festiwalu
