Straty wojenne. Pałac w Nawrze i jego zbiory
Projekt w realizacji od 2024 do 2025 r.
Nawra to niewielka miejscowość położona w okolicach Torunia i Chełmży, posiadająca bogatą historię związaną z szeroko rozumianym ziemiaństwem pomorskim. W okresie od XVIII do początków XX w. była jednym z głównych ośrodków życia kulturalnego i towarzyskiego na ziemi chełmińskiej. Mieszkańcy tutejszego pałacu – członkowie rodzin Kruszyńskich i Sczanieckich – angażowali się w życie polityczne, ekonomiczne, naukowe i społeczne regionu. Uczestniczyli w sejmikach, byli aktywnymi członkami wielu organizacji społecznych i naukowych. Dbali również o nawrzańską społeczność, sprawując opiekę nad miejscową szkołą, kościołem czy ochronką. Złote lata Nawry zostały przerwane w 1939 r., wraz z wybuchem II wojny światowej. Gospodarze nawrzańskiego zespołu pałacowo-parkowego i folwarku zostali wysiedleni, a ich majątek rozgrabiony i zdewastowany.
W ramach programu „Badania polskich strat wojennych” kontynuujemy prace badawcze kolekcji nawrzańskiej. Celem zadania jest szczegółowe opracowanie rozproszonej dokumentacji na temat kolekcji Sczanieckich z Nawry i stworzenie bazy „inwentarz kolekcji nawrzańskiej”, który będzie uwzględniał proces kształtowania się kolekcji, jej stan na 1939 r., losy powojenne i wreszcie skalę strat wojennych. W skład kolekcji wchodziły przede wszystkim archiwalia, akta, rękopisy, księgozbiór, w tym starodruki oraz dzieła sztuki i rzemiosła artystycznego. Dodatkowo w ramach zadania zorganizowana zostanie konferencja dot. wyzwań i szans badań proweniencyjnych odnośnie strat wojennych kolekcji prywatnych ziemiaństwa, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Kujaw, Pomorza i ziemi dobrzyńskiej. Podczas konferencji przedstawione zostaną również wyniki badań. Pokłosiem konferencji będzie publikacja naukowa.
Projekt jest realizowany w ramach zadania pn. „Badania strat wojennych kolekcji prywatnej – pałac w Nawrze (kontynuacja)“ z programu rządowego „Badania polskich strat wojennych” ze środków finansowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, a także był współfinansowany z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Koordynator projektu
dr Michał Antonowicz
Kujawsko-Pomorskie Centrum Dziedzictwa w Toruniu
tel. 56 649 45 99
mail: mantonowicz@kpcd.com.pl
ul. Czerwona Droga 8, 87-100 Toruń
