Opublikowano 17 maja 2022
Przypadający 17 maja Światowy Dzień Pieczenia, to dobra okazja by przyjrzeć się jedynym w swoim rodzaju wypiekom z naszego regionu. I choć święto to dotyczy także ciast, bułek i pączków, my chcemy skupić się na królu wyrobów z pieca. Chrupiącym, pachnącym, codziennym i towarzyszącym ludzkości od wieków – CHLEBIE.
stolno – regionalna stolica chleba
Na liście produktów tradycyjnych z Kujaw i Pomorza odnaleźć możemy cztery chleby, z czego aż trzy związane są ze Stolnem, niewielką miejscowością położoną nieopodal Chełmna, gdzie od lat 70. XX w. działa znana na rynku piekarnia, która przekłada zwyczaje lokalnych gospodyń na szeroką produkcję. Do dziś wypieka się tam zgodnie z tradycją, a także szeregiem obrzędów. Dawniej w Stolnie i okolicach wypiek był przedmiotem rytuałów świadczących o szacunku do tego pożywienia. Po wyrobie ciasta nie myto naczynia – dzieży, a podczas formowania bochenków nie prowadzono rozmów i nie otwierano drzwi. Gospodynie sprawdzały stopień wypieczenia poprzez pukanie w bochenek. Gotowe bochenki wykładane były na drewniane ławy. Wykładając na stół świeży wypiek, ojciec rodziny robił na spodzie nożem znak krzyża, po czym kroił bochenek na kromki zwane „sznytkami” i rozdzielał wśród stołowników. Chleba nie wolno było wyrzucać, unikano także kładzenia go spodem do góry, gdyż zwiastować to miało rodzinną kłótnię.
Świeże wypieki w Piekarni Stolno, fot. Facebook
stoleńskie smaki
Pierwszym z produktów który trafił na Listę Produktów Tradycyjnych był Chleb z makiem ze Stolna. Przygotowany zgodnie ze sztuką powinien być prostokątny, dobrze wypieczony, lekko kwaśny i oczywiście….pyszny. Uformowane ręcznie ciasto obmywa się wodą, a następnie smaruje mlekiem, jajkiem lub roztworem cukru, a całość posypuje makiem, który symbolizuje urodzaj i dostatek. Chleb z makiem ze Stolna w 2008 r. został wpisany na listę produktów tradycyjnych województwa kujawsko-pomorskiego, prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Odpowiednie walory smakowe powinien mieć też kolejny z prezentowanych chlebów – Stoleński razowiec ze słonecznikiem, charakteryzujący się ciemniejszą barwą, pulchnością i podkreślającymi smak ziarnami słonecznika, które działają dobroczynnie na układ pokarmowy, a także mają moc afrodyzjaka. Razowiec ze słonecznikiem ze Stolna w 2009 r. został wpisany na listę produktów tradycyjnych województwa kujawsko-pomorskiego, prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Za przysmak regionu, w pełni zresztą zasłużenie, uchodzi też trzeci ze stoleńskich chlebów – Chleb z kminkiem – okrągły, jasny, z chrupiącą skórką, i rzeczonym kminkiem, mającym zadbać o nasze trawienie. Tak jak dwa poprzednie powstaje, co oczywiste, bez ulepszaczy, na w pełni naturalnym zakwasie. A to najlepsza recepta by wówczas na dłużej zachował swą świeżość. Chleb z kminkiem ze Stolna w 2009 r. został wpisany na listę produktów tradycyjnych województwa kujawsko-pomorskiego, prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.- Chleb z makiem – Lista produktów tradycyjnych
- Razowiec ze słonecznikiem – Lista produktów tradycyjnych
- Chleb z kminkiem – Lista produktów tradycyjnych
Chleb z makiem ze Stolna, fot. Facebook
Razowiec ze słonecznikiem ze Stolna, fot. Facebook
chleb po bydgosku
W okolicach Bydgoszczy wykształcił się z kolei przepis na Chleb żytni z ziemniakami, o jasnoszarym miękiszu, nieco lepki po ściśnięciu, z urzekającym posmakiem gotowanych ziemniaków. Do naturalnego zakwasu dodawało się mąkę żytnią z dodatkiem mąki pszennej, drożdże, sól i płatki ziemniaczane. Dodawanie tego popularnego i stosunkowo taniego warzywa miało przed laty zwiększać ilość wypiekanego chleba. Szybko jednak doceniono walory smakowe, a także wpływ ziemniaczanego dodatku na wydłużone zachowanie świeżości.
fot. Piekarnia Murmiłło
wioska chlebowa
Kto ma ochotę spróbować sztuki wypieku chleba na własną rękę, koniecznie powinien odwiedzić Wioskę Chlebową w Janiej Górze, w gminie Świekatowo, w powiecie świeckim. Tam rozpoczynając od pokazu młócenia zboża, poprzez wyrób ciasta i wypiek w tradycyjnym, dedykowanym do tego piecu, możemy prześledzić cały proces powstawania chleba. W ofercie znajdziemy także kilkugodzinne warsztaty pieczenia tego produktu, poczęstunek, a nawet grę terenową „Stracha pokonamy, chleba nie oddamy”. Jeszcze więcej atrakcji czeka odwiedzających na cyklicznie odbywającym się tam w drugą sobotę września Festiwalu Chleba. W programie znajdują się m.in. konkursy na wypieki na zakwasie lub drożdżach, pokazy dawnych maszyn rolniczych i artykułów gospodarstwa domowego, zabawy dla dzieci.
Wioska Chlebowa, fot. Facebook
Festiwal Chleba, fot. Facebook
Sprawdź inne przysmaki z regionu: