Kujawsko-Pomorskie płynie miodem

„Dużo jest tam miodu i ryb, bo nawet niezamożni i poddani pijają miód sycony” brzmiała wzmianka angielskiego króla Alfreda, który uzupełnił w ten sposób kroniki Orozjusza, opisujące jego podróż w V w. do krainy Estów, czyli Prusaków i Pomorzan zamieszkujących ujście Wisły. Pierwsze nazwy osad, nawiązujące do pszczelarskiego fachu w regionach, zaczynają się pojawiać w kronikach z XII i XIII w. Wśród nich znajdziemy np. Bartniki, Pasieki, Lipowe, Pień. Wyrób miodu był ważną i rentowną gałęzią średniowiecznej gospodarki, o czym świadczy choćby dokument zwany Pierwszym Przywilejem Chełmińskim z 1233 r., w którym to Krzyżacy określili prawa do nabywania ziemi i obowiązek płacenia czynszu w formie jednego denara kolońskiego lub pięciu chełmińskich i dwóch „grzywien” (ok. 400 g) wosku pszczelego. 

Pszczoły traktowano z szacunkiem i dbano o ich ochronę. W rozporządzeniu z XVI w. nakazano gajowym, by otoczyli szczególną uwagą „ślepole”, czyli dzikie pszczoły. Niestety galopujące karczowanie i rabowanie lasów spowodowało stopniowy upadek pomorskiego bartnictwa. W odpowiedzi na tę sytuację w osadach zaczęły powstawać hodowle pszczół, barcie zastąpiły zbudowane przez człowieka ule. Obie formy pozyskiwania miodu – bartnictwo i pszczelarstwo – współistniały na Pomorzu aż do początku XX w. Sprzęt z tamtego okresu można do dziś oglądać w muzeach etnograficznych.